B-  TAŞOVA YÖRESİNDE ÖZEL GÜNLER, BAYRAMLAR, TÖRENLER

1-BAYRAMLAR:

a) Ramazan ayı ve Ramazan  Bayramı:
Ülkemizde olduğu gibi, ilçemizde de RAMAZAN ayının özel bir yeri ve önemi vardır. Bu ayda "Onbir ayın sultanına" yakışır şekilde ilçede tertip düzen, tüm insanlarda hoşgörü, güzel görünüm, tüm haliyle birlikte kendini gösterir. Hazırlıklar Ramazan ayı gelmeden önce başlar. Evlerde, RAMAZAN ayında yenmek üzere, börekler, çörekler, kadayıflar, baklavalar, yufkalar, değişik tür ve çeşitten makarnalar, erişteler, hazırlanır.

Bu ayın getireceği bereket, herkes tarafından benimsendiği için her taraf pırıl pırıl olur. Sanki o rehavet havaya yansımıştır. Ramazan geldiğinde ilçede ki ekmek fırınları, ay boyunca üzeri nakış nakış süslü pideler, yağlılar, katmerler çıkarırlar. Gün boyunca oruçlu olan insanlar iftar vakti yaklaşınca önceden fırınlara verdikleri Ramazan pidelerini almak üzere fırınlarda kuyruk olur beklerler. Bu bekleme esnasında hoş sohbetler, tatlı dalaşmalar, iftara davetler akşamdan sonra kılınacak Teravih namazının camilerini belirlemeler olur. İftar zamanı gelince, eskiden top atarlardı şimdi bir kişi tarafından ramazan topu atılır, bunu müteakip ezan sesleriyle birlikte iftar edilir, iftar sofralarında iftarlık için, zeytin, hurma bulundurulur, yine iftar sofrasında mutlaka çorba ve salata bulundurulur. İftarlarda akrabalardan, arkadaşlardan, dostlardan, komşulardan misafir bulundurmak en güzel adetlerden biridir. Bayramda gelmeden bir hafta önce evlerde temizlikler başlar, gelecek misafire ikram edilecek tatlılar hazırlanır. Aile fertlerine yeni elbiseler, ayakkabılar alınır, bilhassa küçük çocuklar sevindirilir onların her şeyleri yenilenir. Bayrama iki gün kala, çoğu işler tamamlanmıştır. Bu günlere bazı isimler verilir. Bayrama kalan iki günün birine, BUĞDAY, diğerine de ARAFE günü denir. Bu günlerde mezarlıklar ziyaret edilir, bayrama hazırlıkları tamamlanır.

Bayram akşamı küçük çocukların ellerine kınalar yakılır, çocuklar bayramın sevincine erkenden yatarlar. Büyükler erkenden kalkar ve Bayram namazına giderler. Namaz kılınır, dualar edilir oradan evlere gelinir. Bayram namazından sonra camii bahçesinde halk sıralanır, bayramlaşmalar yapılır, Dargınlar barışır, daha sonra evlerde bayramlaşmalara devam edilir.

b) Kurban Bayramı;

Dini bayramlardan ikincisi olan Kurban Bayramında da halk bayram hazırlıkları yapar bu bayramda kurban kesileceği için önceden alınan kurbanlar beslenir, yada bir gün önce alınır. Kurban bayramında özel itina ile hazırlanan kurbanlıklar, bayram namazından çıktıktan sonra dualarla kesilmek üzere çıkarılır, usulüne uygun şekilde kesildikten sonra, bir kısmı gelecek misafirlere ikram için bırakılır, kalan kısmı da çevrede kurban kesemeyecek olan fakir olanlara dağıtılmak üzere yine usulüne uygun şekilde parçalara ayrılır buna (PAY) denir. Karşılıklı ziyaretlerle bayram devam eder.

2- Mevlit Törenleri;

Mevlitler, insanlar arasındaki birlik ve beraberliği pekiştirmek, bayramlar gibi dargın olanları barıştırmak, fakir fukaraya yardımlar yapmak, dualar etmek amacı ile yapılır. Mevlitler daha çok üç ayların girmesinde olur. Mevlitlerde çevrede sesi güzel olan imam ve hatipler bulunur. Bunlar ilahiler, mevlitler okurlar. Daha sonra davetlilere şeker, şerbet sunulur, sonunda da yemekler yenir. Mevlidi yaptıran şahıs iyi dileklerde bulunur böylece mevlit tamamlanmış olur.

Mevlitler değişik amaçlar, adlar altında evlerde ve camilerde yapılır.

Evlerde;

* Ölmüş olanlara okutulan mevlitler

* Adak kurbanı mevlitleri

* Yeni ölenlere ilk cumalarında okutulan mevlitler

* Kırkıncı gece mevlidi

* Elli ikinci gece mevlidi

* Asker yolcu etme mevlitleri

* Hacı yolcu etme mevlidi

* Sünnet Mevlidi

Hem ev, hem de camilerde;

* Regaip Kandili Mevlidi

* Berat Kandili Mevlidi

* Kadir Gecesi Mevlidi

* Her tür afet ve felaketlerden korunmak, kurtulmak amacıyla yapılan mevlitler okutulur.

3- Cenaze Törenleri;

Ölen bir kimse için önce camilerden "Sala”lar verilir, uzaklarda olanlarına haberler gönderilir. Akrabalar komşular, dostlar toplanır. Ölen kimsenin acıları paylaşılır teselli edilir. Bilhassa kadınların ağıtlar yakarak ölene ağlamaları katı kalpleri bile yumuşatır. Daha sonra imam efendi getirilir kefen biçilir, cenaze yıkanır sonrada cami önünde ve herhangi bir yerdeki musalla taşı denen taşın üzerine konur. Burada cenazeye katılanlardan helallik alınır, (İmam sorar, ölen mevta için bu kişiyi veya hatunu nasıl bilirsiniz diye. Cenazedekiler, Allah rahmet etsin iyi biliriz derler. İmam, tekrar hakkınızı helal edin diye seslenir. Oradakilerde hep birlikte helal olsun derler. İmam da ölen kişiye kefaleten benden yana da helal olsun, der bu üç kez tekrar edilir. Daha sonra cenaze namazı kılınır defnedilmek üzere cenaze mezarlığa götürülür ve defnedilir. Cenazenin yakınları bir kenarda dururlar cenazeye katılanlar onlara baş sağlığı dilerler. Cenazenin çıktığı eve yakınları ve komşuları bir kaç gün yemekler götürürler, taziyelerde bulunurlar. Bir de ne amaçla yapıldığı belli olmayan bir uygulama vardır. Cenazenin yıkandığı yerde üç gün mum veya ışık yakarlar.

4- Hacı Yolcu Etme;

Hacca gidecekleri önceden belli olan kimselere, gitmelerine az bir zaman kala, komşuları, dostları, arkadaşları, akrabaları ziyaretlere gelirler. Burada hoş sohbetler yapılır mevlitler okunur. Hacılar gideceği zamanda yeniden gelinir, hacı adaylarının eşyaları taşınır, şehrin müftüsü hacı adaylarına dualar yapar, yaptırır, helalleştikten sonra niyetiniz kabul olsun diyerek yolcu edilirler.

5- Asker Yolcu Etme;

Askere gidecek olan gencin evine "asker yanına gitme" adı altında on beş gün önceden ziyaretler başlar. Köylerimizde ziyarete giden kadınlar ellerinde "Kapaklı sahan" denilen bakır kaplarla yoğurt, aşlık, bulgur, pekmez ve daha değişik yiyecekler götürürler. Günümüzde ise Havlu, iç çamaşırı, gibi daha değişik hediyeler götürülür. Askere gidecek olan gence takılmalar, şakalaşmalar yapılır. Askerlik yapmış olanlar askerlik hatıralarını anlatırlar, asker ocağının kutsallığı anlatılır. Gitmelerine az bir zaman kala askere gidecek olan gençler davul, zurnalarla arkadaşları, akrabaları tarafından gezdirilirler yemekler yenir ve askere gidecek olanlar topluca ugurlanır. Askere gidecek olanların arkasından bir tas su dökülür. Su dökme işi, sağ salim, tez elden dönsün diye yapılır. Askerden dönüşte de yine ziyaretlere gidilir, hediyeler götürülür, askerin getirdiği hediyelerden kına, sigara ziyaretçilere verilir.

6- Hıdırellez Bayramı;

İlçemizde ve Köylerimizde her yıl, altı mayısta "Hıdrellez kutlamaları" yapılır. Bu gün Hızır Peygamber ile İlyas Peygamberin kavuştuğu gün olarak kabul edilir, bereket günü sayılır, ekinlerin ve diğer ürünlerin bugünden sonra büyüyeceğine inanılır. Hıdrellez günü kimse tarım işine gitmez, herhangi bir şey koparmaz, eğer koparırsa uğursuzluk getireceği söylenir. Halk dinlenmek eğlenmek amacıyla evlerinden yiyeceklerini alırlar ve piknik yapmak için kırlara çıkarlar, dileklerde bulunurlar. Bir gül ağacının altına ev, yüzük şekli çizmek, bir kağıda üç dilek yazıp akan suya atmak, ateş yakıp üzerinden atlamak gibi. Daha sonra semaver yakılır çaylar demlenir, yemekler yenir, sohbetler yapılır salıncaklarda sallanılır, güzel bir gün yaşanır.